Toplantının ikinci bölümünde de Sayın Sezai Köse, salonda ki çoğunluğu müteahhit olan sektör temsilcilerinin YARISI BİZDEN KAMPANYASI konusunda merak ettikleri ya da uygulamada takıldıkları konulardaki sorularını cevapladı, samimi dille sorunların çözümüne yönelik katkı sağlamaya çalışarak riskli yapı stokunu azaltmayı hedeflediklerini belirtti.
KENTSEL
KENTSEL DÖNÜŞÜMLE DOLU DOLU BİR GÜN
Maltepe Zümrütevler’de kentsel dönüşüm kapsamında 10 yıl önce yıkılıp bir türlü inşaatına başlanamayan, bizim de bir dairemizin olduğu Demirli Sitesinin Kartal Adliyesinde görülen davasına iştirakle güne başladım. 14.800 metrekare alan üzerinde kurulu 6 Bloktan oluşan 248 bağımsız bölümlü site katakulli ile kentsel dönüşüme sokulmuş, maliklerin mağduriyeti bir yana kahrından vefat eden komşularımızda olmuştu. Devamını, detayını başka zaman yazarım.
Adliyeden direk Sirkeci’ye İTO’na geçtim.
İshak Koçoğlu aile dostumun Meclis Üyesi olduğu İTO 45 Nolu Konut İnşaatı Komitesinin organize ettiği çalışma toplantısına katıldım. İTO Meclis Salonunda gerçekleşen toplantının ilk bölümünde Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Marmara Bölgesi Kentsel Dönüşüm Müdürü Sezai Köse “Kentsel Dönüşümde Yarısı Bizden” kampanyası hakkında güzel bir sunumla sektör temsilcilerini bilgilendirdi.
Toplantının ikinci bölümünde de Sayın Sezai Köse, salonda ki çoğunluğu müteahhit olan sektör temsilcilerinin merak ettikleri ya da uygulamada takıldıkları konulardaki sorularını cevapladı, samimi dille sorunların çözümüne yönelik katkı sağlamaya çalışarak riskli yapı stokunu azaltmayı hedeflediklerini belirtti.
İTO, iş insanlarının STK’sı. Elbette çalışma toplantısında olanlarda inşaat sektörünün yüklenici tarafında olanlar. Gördüğüm kadarıyla bazı ilçelerde mesafe almış, mevzuata hakim inşaatçılar var. Yetersiz olanlar ve özellikle de riskli binalardaki bağımsız bölümlerin sahipleri olup kat karşılığından ziyade müteahhit – yüklenici desteği ile binalarını yenilemek durumunda olanlar için Yarısı Bizden Kampanyasına dair toplantıdan edindiğim uygulamaya dair bilgileri paylaşmak isterim.
YARISI BİZDEN DESTEĞİNİN AYRINTILARI
İstanbul'un 39 ilçesinde İstanbul'un olası bir depreme karşı hazırlanması amacıyla riskli raporu alınmış binaların yenilenmesi amacıyla bakanlığın yürüttüğü kampanya kapsamında;
Başlanılan projede Kat İrtifakı kurulduktan sonra hak sahibi tespiti yaptırmak üzere ilçe belediyesine başvuruluyor. Bakanlıkça belirlenen randevu gününde hak sahibi ile hibe taahhütnamesi ve kredi sözleşmesi imzalandıktan sonra hak sahipleri adına yükleniciye 700 bin TL’si hibe, 700 bin TL’si kredi ve 100 bin TL’si de tahliye desteği olmak üzere toplam 1.5 milyon TL veriliyor. 10 yıl vadeli kredi geri ödemeleri yapı ruhsatının alınmasından 2 yıl sonra başlıyor. İlk yıl faiz uygulanmıyor. Sonraki yıllarda ise kalan borç miktarı her yıl ocak ayında yıllık TÜFE artışının yarısı oranında güncellenerek kalan taksit sayısına bölünüyor. Kişinin binada bir den çok konutu varsa hibeyi sadece bir adedi için alabiliyor.
Bu arada kredi için gelir şartı aranmıyor, yanı hak sahiplerine kredi verilirken gelir ve kredi puanına bakılmıyor. Bir de hak sahibi 700 bin TL krediyi kullanmadan sadece 700 bin TL hibeden yararlanabilir. İnşaatın taahhüt veya kat karşılığı olması fark etmiyor.
Ödemenin ne zaman ve nasıl yapılacağına gelince;
Yüklenici firmaya desteğin yüzde 30’u iş başladığında, taşıyıcı sistemin bitimi ve sıva aşamasında da yüzde 30’er daha ödeme yapılıyor. Yapı kullanım izin belgesi alındığında da kalan yüzde 10 ödeniyor.
Bazı durumlarda kampanyadan yararlanılamadığını ekleyeyim. Projedeki bağımsız bölüm sayısı veya inşaat alanının mevcut bağımsız bölüm sayısı veya inşaat alanının bir buçuk katını geçmesi halinde kampanyadan faydalanılamıyor. Ama bunda otopark, garaj alanları dikkate alınmıyor. Ve de en önemli kural 1 Nisan 2023'ten önce yeni yapıya ilişkin yapı ruhsatı alınmış ise kampanyadan faydalanılamıyor.
Zümtürevler’deki 248 dairelik sitemiz artık arsaya dönüşmüş olduğundan biz devletin bu kampanyasından maalesef yararlanamıyoruz.
Recep Ali Aksoylu 3.12.2024 Sahraicedit
YARISI BİZDENLE İSTANBUL’UN RİSKLİ YAPI STOKUNUN YENİLENMESİ ZOR
Bölge Müdürü kampanya kapsamında kampanyaya baş vurmuş, yararlanmış bina, bağımsız bölüm sayılarını, verilen maddi desteklere dair rakamları verdi. İstanbul’da 99 öncesi yönetmeliklere göre yapılmış halen ikamet edilen veya yıkılmış ama başlanılamamış yenilenmesi gereken konut stokunu dikkate aldığımızda bu rakamlar, kampanya bütünü çözmek için yeterlilikten uzak.
Hızlı çözümün piyasa koşullarının iyileştirilmesi ile sağlanabileceğine inanıyorum. Bölge Müdürü açık açık müteahhitlere para kazandırmak amacıyla bu kampanyayı başlatmadı diyor ama devlet müteahhitlerin tekrar sahaya döneceği koşulları oluşturursa hem riskli yapı stoğunun dönüşmesi hızlanır, hem de pazardaki şişen kira ve satın alma fiyatları daha gerçekçi düzeye gelir.
Riskli yapı stoku çok, buna karşın piyasa - ekonomik koşulları gereği ihtiyacın çok altında konut üretiliyor! Merkezlerde riskli veya 99 mevzuatı öncesi imal edilmiş binalarda oturan vatandaş iki nedenle dönüşüme direniyor veya çare bulamıyor. Mevcut yönetmeliklerle yapılacak yenilemede kişinin konutunda çok ciddi metre kare kayıpları söz konusu ve başlayıp yarım kalmış dönüşüm projelerinin varlığı nedeniyle müteahhitlere karşı olan güvensizlik…
İdeali bahçesi olan evlerde ikamet olsa da bunun bu aşamada pratikte mümkün olmadığı ortada iken Fikirtepe ve Batı Ataşehir’de uygulanan yüksek katsayı oranlarını asla dikkate almadan semtine göre mevcut katsayıların makul düzeylerde artırılması kentsel dönüşüm sürecini hızlandıracak, deprem endişesi yaşayan İstanbullunun daha sağlıklı konutlarda, binalarda yaşamasını sağlayacaktır.
İTO 45 Nolu Konut İnşaatı Komitesinin organize ettiği ve Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Marmara Bölgesi Kentsel Dönüşüm Müdürü Sezai Köse’nin “Kentsel Dönüşümde Yarısı Bizden” kampanyası hakkında bilgilendirmede bulunduğu çalışma toplantısı anında bunları yazdım, gece de kampanyaya dair edindiğim bilgileri derleyip toparlayıp paylaşırım.
Recep Ali Aksoylu / Sirkeci 3.12.2024